Ξενογιαννακοπούλου στο CNN Greece: Θεσμοθετούν τη 10ωρη εργασία 100 χρόνια μετά το 8ωρο

Συνέντευξη της τομεάρχη Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου, στο CNNGreece:

-Πώς εκτιμάτε τα περιοριστικά μέτρα για τον κορωνοϊό που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός;

-Ομολογία αποτυχίας, απουσία αυτοκριτικής και παντελής έλλειψη ουσιαστικού σχεδίου για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος της πανδημίας και τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας. Αποτυχίας, γιατί η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα ώστε να προετοιμάσει τη χώρα και την κοινωνία για το αναμενόμενο δεύτερο κύμα του κορωνοϊού. Αγνόησε όλο το προηγούμενο διάστημα τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων και δεν έλαβε μέτρα για τη στήριξη του ΕΣΥ και την έγκαιρη αντιμετώπισης της διασποράς της πανδημίας.

Απουσία αυτοκριτικής για τις κυβερνητικές ολιγωρίες και παλινωδίες στον τρόπο που άνοιξε η οικονομία και ο τουρισμός και ξανά μετατόπιση των ευθυνών στους πολίτες. Απουσία σχεδίου για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των εργαζομένων. Επανάληψη των ίδιων ανεπαρκών μέτρων, ενώ πολλαπλασιάζονται τα λουκέτα στην αγορά και καλπάζει η ανεργία. Θα περίμενε κανείς να υπάρξει τουλάχιστον επαρκής στήριξη στις επιχειρήσεις και στους εργαζομένους στην εστίαση, στα γυμναστήρια, καθώς και στον κόσμο του πολιτισμού, που πλέον αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Δυστυχώς, άλλη μια φορά η κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα ασπιρίνες, δεν προχωρά στην απευθείας επιχορήγηση των επιχειρήσεων, δεν στηρίζει τους μισθούς, αλλά επιδοτεί την ανεργία με την αναστολή των συμβάσεων.

-Από τη στιγμή που η κατάσταση με την πανδημία είναι πολύ δύσκολη σε όλη την Ευρώπη, μήπως η κριτική σας στην κυβέρνηση είναι υπερβολική και άδικη;

-Τον Μάρτιο ή έκρηξη της πανδημίας ήταν μία έκτακτη και πρωτόγνωρη κατάσταση. Οκτώ μήνες μετά δεν υπάρχει δικαιολογία για την αδράνεια και τον εφησυχασμό της. Η κυβέρνηση όφειλε να έχει προχωρήσει στις αναγκαίες μόνιμες προσλήψεις στο ΕΣΥ και στη δημιουργία των αναγκαίων νέων ΜΕΘ. Αντίθετα καλύπτει τις ανάγκες με μετακινήσεις υγειονομικού προσωπικού, ενώ και οι λίγες νέες ΜΕΘ δεν λειτουργούν πλήρως λόγω αδυναμίας στελέχωσης τους. Ο κ. Μητσοτάκης στο διάγγελμα του δεν βρήκε ούτε μια κουβέντα να πει για τις δραματικές ελλείψεις στο ΕΣΥ, την ίδια ώρα που ανακοινώθηκε η ακύρωση του 80% των χειρουργείων, με αποτέλεσμα να οδηγούνται οι ασθενείς στις ιδιωτικές κλινικές.

Δεν υπάρχει δικαιολογία για την κυβέρνηση που χειρίστηκε την πανδημία με επικοινωνιακούς όρους, χωρίς σχέδιο και σε πολλές περιπτώσεις, όπως αποδεικνύεται, χωρίς να λάβει υπόψη τις ενστάσεις των επιστημόνων για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι ανεπαρκείς έλεγχοι στον τουρισμό, οι παλινωδίες για τις αθλητικές διοργανώσεις και ο συνωστισμός στις δημόσιες συγκοινωνίες. Καθημερινά πάνω από 1 εκατ. πολίτες στοιβάζονται για να πάνε στις δουλειές τους. Την ίδια στιγμή 270 οχήματα κάθονται στα αμαξοστάσια και υπουργοί έχουν αποσπασμένους οδηγούς λεωφορείων στα υπουργικά τους γραφεία. Έχουμε ζητήσει να δοθούν στη δημοσιότητα τα πρακτικά της επιστημονικής επιτροπής, αλλά η κυβέρνηση αρνείται. Προφανώς γιατί είναι εκτεθειμένη από τις ολιγωρίες και τις λανθασμένες επιλογές της.

-Τι μπορεί όμως να γίνει τώρα Ποιες είναι οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ;

-Από την πλευρά μας με τα προγράμματα «Μένουμε Όρθιοι 1 και 2» καταθέσαμε συγκεκριμένες κοστολογημένες και αξιόπιστες προτάσεις για την υλοποίηση εμπροσθοβαρών μέτρων στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της εργασίας και των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, προκειμένου να στηριχθεί η πραγματική οικονομία και η ζήτηση, να ανασχεθεί η ύφεση και η ανεργία.

Τον Σεπτέμβριο στη Θεσσαλονίκη, με δεδομένες τις συνέπειες από τη δραματική πτώση του τουρισμού και της εστίασης το καλοκαίρι, ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε ένα συγκροτημένο σχέδιο έντεκα σημείων κοστολογημένο στα 11,5 δις ευρώ.

Πρότεινε την επιδότηση της εργασίας από το κράτος και εισόδημα έκτακτης ανάγκης σε όσους έχουν πληγεί οικονομικά από την πανδημία, στηρίζοντας έμπρακτα τους ανέργους, τους εποχικά εργαζόμενους και τους εργαζόμενους στον πολιτισμό, καθώς και τους πληττόμενους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους. Επίσης, πρότεινε μη επιστρεπτέα ενίσχυση στις επιχειρήσεις, μόνιμη κατάργηση, όχι παροδική, της εισφοράς αλληλεγγύης για όλα τα εισοδήματα έως 40.000€ και μείωση των συντελεστών για εισοδήματα από 40.000€ έως 65.000€, που να αφορά και τους συνταξιούχους και τους δημόσιους υπαλλήλους, κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος και μόνιμη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%.

– Ειδικά για τον κόσμο της εργασίας, χρειάζονται επιπλέον μέτρα;

-Χρειάζονται γενναία και ολοκληρωμένα μέτρα στήριξης της εργασίας, των μισθών και αντιμετώπισης της ανεργίας. Το πρόγραμμα ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ έχει αποτύχει, οι ίδιες οι επιχειρήσεις του γύρισαν την πλάτη. Η ευρωπαϊκή πρόβλεψη είναι ότι η ανεργία στη χώρα μας φέτος θα φτάσει το εφιαλτικό 20%.

Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε ο ΟΑΕΔ για τον φετινό Σεπτέμβριο αποτυπώνουν τη δραματική αύξηση, καθώς το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων ανέρχεται στους 1.030.411 σε σχέση με 913.282 του Σεπτεμβρίου του 2019, αύξηση δηλαδή 12,83%, εκ των οποίων το 64,14% είναι γυναίκες. Την κατάρρευση της αγοράς εργασίας επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία του Π/Σ ΕΡΓΑΝΗ για το εννεάμηνο Γενάρη – Σεπτεμβρίου 2020 που κατέγραψαν 596.000 λιγότερες προσλήψεις σε σχέση με το αντίστοιχο εννεάμηνο του 2019 και τελικό αρνητικό ισοζύγιο 133.361 λιγότερων νέων θέσεων εργασίας σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Απάντηση βέβαια δεν είναι το πρόγραμμα των 100.000 νέων θέσεων εργασίας που θα υλοποιηθεί το 2021, το οποίο στην πραγματικότητα ενθαρρύνει τις απολύσεις και τη δυσμενή μετατροπή των συμβάσεων εργασίας στην κατεύθυνση της φθηνής και μερικής απασχόλησης των 200 ευρώ. Είναι ενδεικτικό ότι οι εκπρόσωποι των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δήλωσαν ότι δεν θα το αξιοποιήσουν, δεν τους βοηθάει, καθώς το πρόβλημα τους είναι η ανάγκη άμεσης χρηματοδοτικής ενίσχυσης και πρόσβασης στη ρευστότητα. Έθεσαν μάλιστα το εύλογο ερώτημα γιατί δεν στηρίζονται οι υπάρχουσες 250.000 θέσεις εργασίας που κινδυνεύουν. Αξίζει να επισημανθεί ότι τα εργαλεία και οι δυνατότητες που έχει η κυβέρνηση σήμερα για να στηρίξει την κοινωνία και την οικονομία είναι οι μεγαλύτερες που είχαν οι ελληνικές κυβερνήσεις τα τελευταία είκοσι χρόνια. Η χώρα μας έχει πρόσβαση σε σημαντικούς ευρωπαϊκούς πόρους που παραμένουν αναξιοποίητοι και οι οποίοι, σε συνδυασμό με τη χαλάρωση των δημοσιονομικών περιορισμών και το μαξιλάρι ασφαλείας που εξασφάλισε ο ΣΥΡΙΖΑ, δίνουν τη δυνατότητα υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου στήριξης του ΕΣΥ, της πραγματικής οικονομίας και της εργασίας.

Μέσω του ΕΣΠΑ, μπορεί πλέον να χρηματοδοτηθούν στο 100%, δηλαδή με μηδενική εθνική συμμετοχή και με αναδρομικότητα από τον Φλεβάρη, το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας.

Ειδικότερα, μπορεί να στηριχθούν οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι με μη επιστρεπτέα ενίσχυση κεφαλαίου κίνησης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με επιδότηση μισθού και ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολουμένων, καθώς και με ενίσχυση εισοδήματος των εποχικών και επισφαλώς εργαζομένων. Είναι συνεπώς πολιτική επιλογή συνδυασμένη με ανεπάρκεια η μη αξιοποίηση τους. Αντίστοιχη ανεπάρκεια επέδειξε η κυβέρνηση και στη διεκδίκηση πόρων από το νέο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE για τη στήριξη της εργασίας. Είναι ενδεικτικό ότι η Ελλάδα λαμβάνει μόλις 2,7 δις ευρώ, ενώ η Πορτογαλία 5,6 δις ευρώ.

– Σηκώνετε πολύ τους τόνους με το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας; Ποια είναι τα βασικά στοιχεία του;

-Η κυβέρνηση της ΝΔ μόνο σε μία προεκλογική της δέσμευση είναι τελικά συνεπής «στον οδοστρωτήρα στα εργασιακά», όπως ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης είχε προαναγγείλει.

Στην ομιλία του στη Θεσσαλονίκη, σε μια περίοδο δραματικής μείωσης των εισοδημάτων, ανέφερε ότι η εργασία στην Ελλάδα είναι «ακριβή» και ότι χρειάζεται περαιτέρω ελαστικοποίηση της, απευθυνόμενος σε εργαζομένους που βρίσκονται είτε σε αναστολή σύμβασης είτε σε υποχρεωτική μείωση μισθού και εκ περιτροπής εργασίας. Εν μέσω έξαρσης της πανδημίας και γενικευμένης εργασιακής και κοινωνικής ανασφάλειας, η κυβέρνηση συνεχίζει απτόητη την επίθεση στους εργαζομένους και τα δικαιώματα τους με το «εργασιακό νομοσχέδιο» που παρουσίασε πριν λίγες μέρες ο Υπουργός Εργασίας στο Υπουργικό Συμβούλιο. Επίθεση που είναι συνδυασμένη και πολυμέτωπη, στο ωράριο, στις αμοιβές και στην υπονόμευση της συνδικαλιστικής έκφρασης. Η κυβέρνηση επιλέγει άλλη μια φορά να φέρει ένα αντικοινωνικό σχέδιο νόμου εν μέσω πανδημίας και απαγόρευσης των συγκεντρώσεων, προφανώς από τον φόβο των μαζικών αντιδράσεων.

– Πού εστιάζετε τις διαφωνίες σας;

-Θεσμοθετείται για πρώτη φορά στη χώρα μας η 10ωρη εργασία, εκατό χρόνια από την πρώτη νομοθέτηση του 8ωρου! Προβλέπονται απλήρωτες υπερωρίες που θα «καλύπτονται» με ρεπό ή άδειες και μειώνεται ο μέσος μισθός. Επεκτείνεται η κατάργηση του 5νθήμερου μέσω της εργασίας την Κυριακή. Αυξάνεται τουλάχιστον κατά 20 ώρες την εβδομάδα ο χρόνος εργασίας, δίχως αντίστοιχη αύξηση των αποδοχών.

Τυπική καθίσταται η ισχύουσα προειδοποίηση της απόλυσης, αφού και μόνο με την ανακοίνωσή της θα απαγορεύεται η προσέλευση του εργαζόμενου στον χώρο για το 6μηνο που προβλέπει σήμερα ο νόμος. Όσον αφορά στη συνδικαλιστική δράση διευρύνεται το πεδίο με βάση το οποίο μία απεργία μπορεί να κριθεί παράνομη από τα δικαστήρια. Μετά από 44 χρόνια, ουσιαστικά επανέρχεται η απαγόρευση απεργίας στο Δημόσιο, στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ, καθώς αλλάζει ο κανονισμός για τα προσωπικό ασφαλείας, και μάλιστα ποινικοποιείται, καθώς σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις ο μη ορισμός του προσωπικού ασφαλείας θεωρείται ποινικά κολάσιμη πράξη. Η απαξίωση του ΣΕΠΕ ολοκληρώνεται, καθώς οι διαφορές εργοδοτών–εργαζομένων σε επιχειρησιακό η κλαδικό επίπεδο θα επιλύονται αποκλειστικά στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), με χρονοβόρες νομικού τύπου διαδικασίες.

Ο ΟΜΕΔ είναι ένας οργανισμός που διοικείται από εργοδοτικούς φορείς και δεν μπορεί να διασφαλίσει την επίβλεψη και τον έλεγχο εφαρμογής των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας, όπως το ωράριο εργασίας, την εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων από τους εργοδότες, την καταβολή δώρων και επιδομάτων και τις περιπτώσεις παράβασης της εργατικής νομοθεσίας. Επιπλέον, θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα στην πρόσβαση των εργαζομένων στη διαδικασία επίλυσης εργατικών διαφορών, αφού θα απαιτείται η συνδρομή δικηγόρου, ενώ η πλειονότητα των εργαζομένων που προσφεύγουν στο ΣΕΠΕ είναι απλήρωτοι και αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.

– Πολλοί υποστηρίζουν όμως ότι σε αυτήν την περίοδο βαθιάς κρίσης οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας για να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας. Πώς απαντάτε σε αυτή τη θέση;

-Το αντίθετο ισχύει. Σε περιόδους ύφεσης επιβάλλεται η άσκηση επεκτατικής πολιτικής με δημόσιες επενδύσεις και εμπροσθοβαρή μέτρα στήριξης της πραγματικής οικονομίας, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των μισθών και της ζήτησης.

Γι‘αυτόν το λόγο ακόμη και η συντηρητική Ευρωπαϊκή Ένωση ανέστειλε το Σύμφωνο Σταθερότητας, απελευθέρωσε τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και αποφάσισε το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς αυτήν τη φορά η κρίση δεν χτύπησε μόνο τις χώρες του Νότου, αλλά και τις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες και τη σταθερότητα της Ευρωζώνης. Αντίθετα, η κυβέρνηση της ΝΔ αντιμετώπισε εξ αρχής την πανδημία ως ευκαιρία εφαρμογής μιας σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής αποτυχημένων συνταγών του ΔΝΤ. Με τις πολιτικές της τροφοδοτεί τον φαύλο κύκλο της ύφεσης, της μείωσης της ζήτησης, της ανεργίας, της φτώχειας και της ανασφάλειας.