Άρθρο προέδρου ΕΒΕΠ Β. Κορκίδη: «Οι κερδισμένοι του δολαρίου και οι χαμένοι του ευρώ»
Η αλλαγή της εικοσαετούς σχέσης ευρώ-δολαρίου και η ευθυγράμμιση των δύο κορυφαίων νομισμάτων σε απόλυτη ισοτιμία, πυροδοτεί λίγες θετικές, αλλά πολλές αρνητικές εξελίξεις. Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας μας θα διευρυνθεί, ενώ πολλές επιχειρήσεις αδυνατούν ήδη να ενσωματώσουν στις τιμές των προϊόντων τους τις κοστολογικές επιβαρύνσεις από την νομισματική ισοτιμία. Βέβαια, η μείωση της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου προσδίδει ένα εξαγωγικό πλεονέκτημα στα ελληνικά προϊόντα που προωθούνται σε αγορές τρίτων χωρών, όμως σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία οι ελληνικές εξαγωγές, χωρίς τα πετρελαιοειδή, σε χώρες εκτός ΕΕ και ειδικά εκτός Ευρωζώνης, είναι λιγότερες.
Παλαιότερα, ένα ασθενέστερο εθνικό νόμισμα σήμαινε ότι οι εγχώριες εταιρείες μπορούσαν να πωλούν αγαθά στο εξωτερικό σε πιο ανταγωνιστικές τιμές, βοηθώντας την οικονομική τους ανάπτυξη. Όμως με το κόστος όλων των καταναλωτικών αγαθών, να αυξάνεται στα ύψη, η ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης έχει γίνει πιο σημαντική. Οι ελληνικές εξαγωγές μπορεί να ευνοούνται από το αδύναμο ευρώ αλλά προς τις χώρες που χρησιμοποιούν το δολάριο ή νομίσματα συνδεδεμένα με το δολάριο. Από την άλλη πλευρά όμως πολλά από τα εξαγώγιμα προϊόντα χρησιμοποιούν πρώτες και βοηθητικές ύλες που αγοράζονται με βάση το δολάριο όπως τα πετρελαιοειδή. Η διολίσθηση του ευρώ ενισχύει τις τουριστικές ροές, καθώς καθιστά πιο φθηνές τις διακοπές για τους τουρίστες από τις ΗΠΑ, την Μ. Βρετανία, την Μέση και Άπω Ανατολή και τις Αραβικές χώρες. Παράλληλα ευνοούνται και ενισχύονται οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην ελληνική οικονομία σε ακίνητα, μετοχές και βεβαίως η ελληνόκτητη ποντοπόρος ναυτιλία.
Αντιθέτως οι εισαγωγές από τρίτες χώρες είναι σημαντικές και αφορούν όχι μόνο τελικά προϊόντα, αλλά πρώτες και βοηθητικές ύλες για την παραγωγική λειτουργία των ελληνικών επιχειρήσεων. Από αυτή την πλευρά, η εξέλιξη ενισχύει τις πληθωριστικές πιέσεις, δεδομένου ότι, σύμφωνα με υπολογισμούς της Allianz, μια κατά 7% υποτίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου επιβαρύνει τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη κατά 0,8%. Σύμφωνα πάλι με εκτιμήσεις της Deutsche Bank, η πτώση του ευρώ ενισχύει τον πληθωρισμό και για κάθε υποτίμηση 10% του ευρώ έναντι του δολαρίου προστίθενται επιπλέον 0,2% στον πληθωρισμό της ευρωζώνης. Αν μάλιστα στους επόμενους μήνες ως το τέλος του χρόνου, δεν αλλάξει η σχέση των δύο νομισμάτων θεωρείται βέβαιο ότι στην πολλαπλώς εκτεθειμένη ευρωπαϊκή οικονομία, θα υπάρξει ένας ακόμη πληθωριστικός παράγοντας που θα ενισχύσει τον περιορισμό της κατανάλωσης.
Από την αρχή του χρόνου, η αύξηση κατά 12% του δολαρίου έναντι του ευρώ αύξησε το κόστος των ελληνικών εισαγωγών από τρίτες χώρες και κυρίως την Κίνα που είτε κοστολογεί, είτε τιμολογεί σε δολάρια. Σημειώνεται πως αυτό το γεγονός έχει σοβαρές επιπτώσεις στις εισαγωγικές επιχειρήσεις και την ελληνική οικονομία, δεδομένου ότι αυτές οι εισαγωγές αντιστοιχούν στο 35% του συνόλου των εισαγωγών. Ενέργεια και πρώτες ύλες γίνονται λοιπόν ακριβότερες για την Ελλάδα, αφού η διαπραγμάτευσή τους γίνεται σε δολάρια, ενώ έχουμε μαζικό κύμα ανατιμήσεων στα εισαγόμενα προϊόντα από χώρες της ζώνης του δολαρίου, όπως τρόφιμα, ποτά και διαρκή καταναλωτικά αγαθά, πιέζοντας τα εισοδήματα των νοικοκυριών και το κόστος των επιχειρήσεων. Το αμέσως προσεχές διάστημα οι εξαγωγείς προς την ελληνική αγορά αναμένεται να ζητήσουν περαιτέρω αναπροσαρμογή των τιμών τους.
Μέσα σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά σύνθετο και επιβαρυμένο από οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις, η υποτίμηση του ευρώ έχει πολλαπλασιαστική επίδραση, ενώ η βασική αιτία της υποχώρησης του ευρώ είναι κυρίως ο κίνδυνος ύφεσης στην ευρωζώνη. Η μόνη αντίδραση του ευρωπαϊκού νομίσματος στον πληθωρισμό είναι η αύξηση των επιτοκίων, όπως και έγινε, που όμως θα προκαλέσει ανάλογες επιβαρύνσεις στον δανεισμό των επιχειρήσεων. Υπογραμμίζεται πως σήμερα πολλές επιχειρήσεις δεν γνωρίζουν εάν πουλάνε για να κερδίσουν, ή επί ζημία για να ρευστοποιήσουν εμπόρευμα, ώστε να καλύψουν τις τρέχουσες οικονομικές υποχρεώσεις τους. Επί του παρόντος λοιπόν, ο υψηλός πληθωρισμός και η «ενεργειακή φτώχεια» στην Ευρώπη, μας κατατάσσουν στους χαμένους του ευρώ.
Άρθρο προέδρου ΕΒΕΠ Β. Κορκίδη στην AXIA NEWS
