Ενός non paper, μύρια (αρνητικά) έπονται
Δεν ήταν απλώς κίνηση καλής θέλησης προς την Τουρκία το αμερικάνικο non paper για την εγκατάλειψη του East Med. Πρόκειται για επιλογή που ανοίγει τον ασκό του Αιόλου και προϊδεάζει για δραστικές αλλαγές στην ευρύτερη περιοχή εις βάρος της χώρας μας και της Κύπρου. Κατά τούτο, πρόκειται για οδυνηρή ήττα.
- Πρώτον, αναγνωρίζεται ο ρόλος της Τουρκίας ως σημαντικού, αν όχι ρυθμιστικού παράγοντα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, κάτι που επιδίωκε παντί τρόπω ο Ερντογάν.
Οι Αμερικανοί λένε ωμά ότι ο East Med δημιουργεί εντάσεις στην περιοχή. Όμως η μόνη χώρα που είχε εναντιωθεί σφόδρα στον αγωγό και προκαλούσε εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, και δη προκλητικά (παρενόχληση του Nautical Geo) είναι η Τουρκία.
- Δεύτερον, η μεγίστης σημασίας αυτή κίνηση δείχνει να είναι η αφετηρία για εξομάλυνση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, γεγονός λίαν ανησυχητικό για την Ελλάδα (θα δούμε παρακάτω το γιατί).
Ήδη προαναγγέλθηκε από τον Ακάρ συνάντηση Αμερικανών και Τούρκων ειδημόνων για τα F-35, που ενδεχομένως να προλειάνει το έδαφος για την ενεργοποίηση του σχετικού project.
Φυσικά, υπάρχουν πολλές εκκρεμότητες μεταξύ των δύο χωρών (Γκιουλέν, Χάλκμπανκ, S 400). Όμως οι τελευταίες ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι μεγάλες οι πιθανότητες να αποκατασταθούν οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, τουλάχιστον υπό την μορφή δημιουργικής ισορροπίας, αν όχι πλήρως.
- Τρίτον, απαλλαγμένη από το άγχος του αγωγού και την προοπτική του συνασπισμού Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ, η Τουρκία μπορεί απερίσπαστη να εστιάσει το ενδιαφέρον της στο Αιγαίο, με το βλέμμα στην Γαλάζια Πατρίδα, και να συνεχίσει με ένταση τις ήδη προκλητικές νύξεις για τα ελληνικά νησιά.
Μια «λεπτομέρεια» ενδεικτική της τακτικής του Ερντογάν: μετά το αμερικάνικο δώρο με το non paper, o Πρόεδρος της γείτονος προέβαλε αμέσως την εικόνα του ειρηνοποιού, επαναλαμβάνοντας την πρότασή του για διάλογο με την Ελλάδα χωρίς ενδιάμεσους.
- Τέταρτον, το Ισραήλ απέφυγε να σχολιάσει αρνητικά το non paper, γεγονός που δείχνει ότι δεν ενοχλήθηκε ιδιαίτερα από το πάγωμα του αγωγού. Κακός οιωνός για μας: ενδεχόμενη αποκατάσταση των άριστων κατά το παρελθόν σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας (ήδη βρίσκεται εν εξελίξει σχετική προσπάθεια της Άγκυρας), αδυνατίζει το μέτωπο που είχε συμπήξει η Ελλάδα με Κύπρο, Αίγυπτο και Ισραήλ.
- Πέμπτον, το non paper ήρθε σε μια στιγμή κατά την οποία η Τουρκία έχει εξαπολύσει επιθέσεις φιλίας και αποκατάστασης των σχέσεων, πέραν του Ισραήλ, με την Αίγυπτο και τα Εμιράτα. Και ουδόλως αποκλείεται να δούμε ανάλογο άνοιγμα της Τουρκίας προς την Γαλλία, προεδρεύουσα της Ένωσης.
Κατόπιν όλων αυτών καθίσταται προφανές ότι η Τουρκία κάθε άλλο παρά απομονωμένη τυγχάνει, όπως ατυχέστατα έλεγαν ουκ ολίγοι Έλληνες πολιτικοί και η πλειονότης των μίντια. Ειδικά όσοι πανηγύριζαν για την Ελληνοαμερικάνικη Συμφωνία, θεωρούσαν τις ΗΠΑ ασπίδα στις τουρκικές διεκδικήσεις και δεν απέκλειαν την ρήξη μεταξύ Ουάσιγκτον-Αγκυρας.
Υπόμνηση
Αναφερόμενη στα ελληνοτουρκικά, στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας και στους ισχυρισμούς περί απομόνωσης του Ερντογάν η στήλη, στις 2.11. 2021, σημείωσε τα εξής:
«Στη Ρώμη (σ.σ σύνοδος των G 20) επιβεβαιώθηκε το προφανές: Αμερικανοί και Ευρωπαίοι δεν επιθυμούν ρήξη με την Τουρκία, παρά τα φάλτσα της. Κατά τούτο, ούτε «χαστούκια έφαγε ο Ερντογάν» ούτε ήταν «πικρή η Ρώμη» γι’ αυτόν, όπως αρέσκονται να λένε ορισμένα δικά μας ΜΜΕ.
Είναι τα ίδια που δεν είδαν την υποχώρηση της Δύσης στο θέμα των 10 πρέσβεων, λέγοντας ότι έκανε πίσω ο Ερντογάν (συνέβη το αντίθετο). Είναι τα ίδια που απέκλειαν συνάντηση του Μπάιντεν με τον ηγέτη της Τουρκίας(…)
Ρήξη σημαίνει βαθύ ανεπούλωτο τραύμα στους κόλπους του ΝΑΤΟ με ταυτόχρονη αναβάθμιση του ρόλου της Ρωσίας με την οποία ερωτοτροπεί ο Ερντογάν, παρά τις διακυμάνσεις στις σχέσεις των δύο χωρών(μονίμως η Συρία και τώρα η πώληση τουρκικών drones στην Ουκρανία).
Επομένως, προοπτική ρήξης και απομόνωση του Ερντογάν δεν διαφαίνονται στον παρόντα χρόνο. Ενδέχεται να συμβεί στο μακρινό μέλλον, όταν ο ρόλος της Τουρκίας πιθανώς να μην είναι σημαντικός, και με δεδομένο ότι οι Αμερικανοί-και οι μεγάλοι γενικώς- δεν ξεχνούν».
Τέλος, σε προγενέστερο άρθρο (Απρίλιος του ΄21) σχετικά με την πιθανότητα να εξομαλυνθούν οι σχέσεις ΗΠΑ- Τουρκίας, η στήλη σημείωσε τα εξής και στα οποία επιμένει:
«Τότε, θα αλλάξει δραστικά η εικόνα. Και ίσως δραματικά για τη χώρα μας. Οι υμνωδίες για τον «φίλο Μπάιντεν» θα αποκαλύψουν τον άσαρκο χαρακτήρα τους. Διότι οι διακρατικές σχέσεις διαμορφώνονται με βάση τα συμφέροντα. Τα συμφέροντα των ισχυρών»…
Γιάννης Τριάντης
