Ξεπέρασαν τα 595 τρισ. δολ. τα παράγωγα, ανησυχία στις Κεντρικές Τράπεζες

Του Γιάννη Αγγέλη

Τα μεγέθη που έδωσε στη δημοσιότητα με το τελευταίο report η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) δείχνει μία περαιτέρω μεγάλη αύξηση στα συμβόλαια παραγώγων, κυρίως όσον αφορά τα επιτόκια και κατά δεύτερο λόγο τα CDS.

Μόνο στο α’ εξάμηνο του 2018 ο ονομαστικός όγκος των συμβολαίων έχει αυξηθεί από τα 532 τρισ. δολ., με τα οποία έκλεισε το 2017, σε 595 δισ. δολ., που αποτελεί μία επέκταση πολύ υψηλή.

Ο βασικός όγκος των συμβολαίων, σύμφωνα με τα στοιχεία της BIS, αφορά παράγωγαπου αφορούν τα αμερικανικά επιτόκια. Η αύξηση κατά 63 δισ. δολ. είναι η μεγαλύτερη από το 2015, ήτοι από την πρώτη χρονιά στο τέλος της οποίας η Fed άρχισε τις παρεμβάσεις αύξησης των επιτοκίων της.

Αυξημένα, αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα, είναι συμβόλαια σε ευρώ. Στο διάστημα του πρώτου εξαμήνου του 2018 η αύξηση των παραγώγων σε ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της BIS, ήταν από 122 τρισ. ευρώ σε 129 τρισ. ευρώ, αλλά αναμένεται τα μεγέθη αυτά να αυξηθούν σημαντικά ενόψει της “στροφής” της ΕΚΤ με τη διακοπή στο τέλος του έτους του QE.

Συνολικά η κατανομή των όγκων των παραγώγων είναι κατά 76% σε συμβόλαια που αφορούν επιτόκια και 34% σε συμβόλαια που αφορούν κινδύνους χρεοστασίου (CDS).

H διόγκωση της αγοράς των παραγώγων και οι συνέπειες που έχει στις διεθνείς συναλλαγές, μέσω του τραπεζικού συστήματος, αποτελούν τους τελευταίους μήνες θέμα που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα των κεντρικών τραπεζών, καθώς τα συμβόλαια αυτά κινούνται στον εκτός εποπτείας χώρο των διεθνών συναλλαγών. Κάποιες “αλλαγές” που γίνονται στο πλαίσιο της προσπάθειας να ελεγχθούν οι δομές μέσα από τις οποίες γίνονται οι εκκαθαρίσεις και κυρίως οι διασυνοριακές συμβάσεις έχουν, σύμφωνα με την BIS, βελτιώσει το κανονιστικό πλαίσιο, αλλά οι κίνδυνοι παραμένουν.

Το πρόβλημα αποκτά τώρα νέες διαστάσεις, λόγω της αλλαγής στο διεθνές νομισματικό περιβάλλον, καθώς οι κεντρικές τράπεζες αρχίζουν να συντονίζονται στην κατεύθυνση της συρρίκνωσης των τεράστιων όγκων ρευστότητας που έχουν διαχύσει στο σύστημα μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers.

H επιστροφή σε ένα περιβάλλον με “ακριβότερο” και “λιγότερο” διαθέσιμο χρήμα αναμφίβολα καθιστά τα συμβόλαια παραγώγων, τόσο αυτά που στηρίζονται στις μεταβολές επιτοκίων όσο και στα CDS, έναν παράγοντα αυξανόμενης αβεβαιότητας, καθώς αφορούν κεφάλαια τα οποία κατά βάση έχουν προέλθει από την πολλαπλή μόχλευση των κεφαλαίων που έχουν διαθέσει την προηγούμενη δεκαετία οι Κεντρικές Τράπεζες…

CAPITAL