Κορκίδης: Αντίστροφη μέτρηση για ένα νέο «tailor made» Αναπτυξιακό Νόμο

του Βασίλη Κορκίδη

Με το βλέμμα στραμμένο στις επενδύσεις που θα γίνουν την επόμενη δεκαετία στην χώρα μας, υψηλόβαθμα  στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων συντάσσουν το νέο Αναπτυξιακό Νόμο Ελλάδα 2.0, ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή τους πρώτους μήνες του 2022. Πρόκειται για τον 5ο αναπτυξιακό νόμο από το 1998 μέχρι σήμερα, που στόχο έχει την χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων, σε καινοτόμους και ανταγωνιστικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, προκειμένου να δημιουργηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα πολλές και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη δημιουργία ενός σύγχρονου και ευέλικτου νόμου που δεν θα βάζει γραφειοκρατικά εμπόδια στους επενδυτές, με αποτέλεσμα, κατά το παρελθόν, σε αρκετές περιπτώσεις να περιμένουν ακόμη και δύο χρόνια για να υλοποιήσουν την επένδυσή τους.

Ο νέος νόμος αναμένεται να ψηφισθεί περί τα τέλη Σεπτεμβρίου και να τεθεί σε εφαρμογή εντός του πρώτου τριμήνου της νέας χρονιάς, με την επικρατέστερη ημερομηνία να προσδιορίζεται στο τέλος του ερχόμενου Ιανουαρίου. Πρόκειται για έναν νόμο που από την ψήφισή του και έπειτα θα αποτελεί το κατεξοχήν θεσμικό πλαίσιο για την παροχή κρατικών ενισχύσεων προς τις ιδιωτικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η ανάγκη ουσιαστικής αναμόρφωσης των ρυθμίσεων του Αναπτυξιακού Νόμου ήταν επιτακτική, καθώς έπρεπε να αποτυπώνονται οι νέοι στόχοι για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Τα βασικά σημεία του νέου Αναπτυξιακού Νόμου επικεντρώνονται στην επιχορήγηση για κάθε επένδυση που θα φτάνει ακόμη και το 70% του προϋπολογισμού της. Ποσοστό πολύ υψηλότερο από αυτό που ίσχυε στον τελευταίο αναπτυξιακό νόμο του 2016, που έφτανε έως και το 45%. Το μέγιστο ποσό της επιδότησης θα φτάνει τα 10 εκατ. ευρώ ανά επένδυση, δηλαδή διπλασιάζεται σε σχέση με τον προηγούμενο νόμο που το πλαφόν της ενίσχυσης ήταν στα 5 εκατ. ευρώ. Εισάγονται νέα καθεστώτα ενισχύσεων, που θα επιτρέψουν στους επενδυτές να σχεδιάσουν, να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν καινοτόμες ιδέες σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας.

Τα νέα καθεστώτα, έχουν στόχο να αποτυπώσουν την εθνική αναπτυξιακή πολιτική και δίνουν τη δυνατότητα και την ευελιξία στους επενδυτές να δημιουργούν και ταυτόχρονα να προσαρμόζονται στις ανάγκες του νέου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στα δεδομένα της σημερινής πραγματικότητας.

Συνολικά θα υπάρχουν 12 καθεστώτα ενισχύσεων, από τα 8 που είναι σήμερα, με κάθε θεματική να είναι εστιασμένη σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας. Οι άξονες της κυβερνητικής πολιτικής στους οποίους κινούνται, συνολικά, τα καθεστώτα που περιλαμβάνει ο νέος αναπτυξιακός νόμος είναι η πράσινη μετάβαση, ο ενεργειακός μετασχηματισμός και η κυκλική οικονομία. Οι θεματικές ενότητες αφορούν στη στρατηγική για τη βιομηχανία (Industry 4.0), τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την αύξηση της απασχόλησης, την ενίσχυση των δεξιοτήτων, την κοινωνική συνοχή, τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, την ενίσχυση της εξωστρέφειας, την ενίσχυση του τουρισμού και των εναλλακτικών μορφών του, την αγροδιατροφή, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των νέων, τις ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες θα υπάρχει η δυνατότητα για μεταφορά πόρων από την μια θεματική ενότητα σε κάποια άλλη ή και η περαιτέρω ενίσχυση εκείνων των καθεστώτων που προκαλεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τους επενδυτές. Στόχος είναι επίσης να ενισχυθούν υποκλάδοι των καθεστώτων, που μέχρι στιγμής δεν έχουν στηριχθεί στο βαθμό που θα έπρεπε. Για παράδειγμα στο κλάδο του τουρισμού, θα δοθεί έμφαση στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού όπως είναι ο ιαματικός και αθλητικός τουρισμός. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα δίνει τη δυνατότητα χορήγησης άτοκων δανείων, με κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, που φτάνουν τα 16 δισ. ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση όμως, άτοκο δανεισμό θα μπορούν να λάβουν μόνο εκείνες οι επιχειρήσεις που επενδύσουν σε κλάδους, που περιλαμβάνονται στο Ταμείο Ανάκαμψης. Και σε αυτόν τον νόμο, όπως και στον προηγούμενο, θα υπάρξουν φοροαπαλλαγές για όσους προχωρήσουν σε επενδύσεις. Φοροαπαλλαγές οι οποίες σύμφωνα με πληροφορίες θα δώσουν ουσιαστικό κίνητρο για τη δημιουργία μεγάλων επενδύσεων. Το κράτος θα εξασφαλίζει για τους επενδυτές ένα σταθερό φορολογικό συντελεστή για αρκετά χρόνια. Σημειώνεται, ότι στον προηγούμενο αναπτυξιακό νόμο η φοροαπαλλαγή ήταν 20% ετησίως για 15 χρόνια ενώ για όσες επιχειρήσεις δημιουργούσαν περισσότερες από δύο θέσεις εργασίας ανά εκατ. ευρώ επιλέξιμης δαπάνης είχαν σταθερούς φορολογικούς συντελεστές για 12 χρόνια. Αξιολόγηση και έλεγχος στο νέο αναπτυξιακό νόμο αλλάζουν και προβλέπονται νέες ρυθμίσεις σχετικά με τις διαδικασίες αξιολόγησης ένταξης στα καθεστώτα ενίσχυσης και ελέγχου υλοποίησης των ιδιωτικών επενδύσεων. Με αυτόν τον τρόπο στόχος είναι να αντιμετωπισθούν γραφειοκρατικές αγκυλώσεις έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η επιτάχυνση της υλοποίησης νέων επενδύσεων.

Ειδικότερα, ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα εστιάσει πολύ στη μείωση της γραφειοκρατίας, καθώς σε πολλά επενδυτικά σχέδια αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την υλοποίηση και την ολοκλήρωση μιας επένδυσης. Προς αυτή την κατεύθυνση θα προβλεφθούν fast track διαδικασίες αξιολόγησης και ελέγχου των επενδυτικών προτάσεων. Ειδικότερα για στρατηγικές επενδύσεις άνω του 1 εκατ. ευρώ η αξιολόγηση και η παρακολούθηση της υλοποίησης του έργου θα γίνεται από ιδιώτη ορκωτό ελεγκτή ενώ για μικρότερες επενδύσεις η αξιολόγηση από τις δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να γίνεται σε διάστημα περίπου ενάμιση μήνα. Στόχος είναι σε κάθε περίπτωση να ξεκινά η υλοποίηση της επένδυσης σε περίπου δύο μήνες από την υποβολή του επενδυτικού σχεδίου, χρόνος αρκετά μικρός αν λάβει κανείς υπόψιν του ότι πριν από μερικά χρόνια σημαντικές επενδύσεις έμεναν στα συρτάρια των δημόσιων υπηρεσιών για χρονικό διάστημα που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούσε και τα δύο χρόνια. Βεβαίως, θα υπάρχουν πρόστιμα σε όσους δεν ολοκληρώνουν τις επενδύσεις για τις οποίες έχουν επιδοτηθεί, αφού μια από τις σημαντικότερες στοχεύσεις του Νέου Αναπτυξιακού είναι η διευκόλυνση του επενδυτή σε όλα τα στάδια υλοποίησης του επενδυτικού του σχεδίου. Οι διευκολύνσεις αυτές, που θα είναι πρωτόγνωρες σε σύγκριση με όσα ισχύουν μέχρι σήμερα, βασίζονται στην αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης που ήδη καλλιεργείται μεταξύ Κράτους και επιχειρηματικής κοινότητας.

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί μη τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων από μεριάς του επενδυτή, θα επιβληθούν οι προβλεπόμενες εκ του νόμου κυρώσεις. Ως συνήθως θα ενισχυθούν περισσότερο κάποιες περιφέρειες και αναμένεται τέλος Ιουλίου να εγκριθεί οριστικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο νέος Χάρτης Περιφερειακών Ενισχύσεων 2021-2027 που θα ορίζει τα ποσοστά ενίσχυσης των 13 Περιφερειών της χώρας. Η αντίστροφη μέτρηση για τα 26,2 δις ευρώ από το ΕΣΠΑ της νέας περιόδου 2021-2027 είναι πλέον στα χέρια της Κομισιόν. Να σημειώσω ότι αναμένονται προσαυξημένα ποσοστά σε σχέση με τα υφιστάμενα, ιδίως στις περιοχές απολιγνιτοποίησης. Σε κάθε περίπτωση οι κρατικές ενισχύσεις για τη νέα προγραμματική περίοδο θα είναι προσαυξημένες από 5% έως 25% σε σύγκριση με ό,τι ισχύει στην παρούσα φάση. Ας ελπίσουμε πως αυξημένες θα είναι και οι επενδύσεις με όχημα τον αναπτυξιακό νόμο και μάλιστα σε επίπεδα ρεκόρ.