Πώς με πλαστογραφία 27 δις μεθοδεύτηκε η υπαγωγή της Ελλάδας στα μνημόνια!

Του Σπυρίδωνα Λαβδιώτη*

Αφιερωμένο στη Ζωή Γεωργαντά

Υπάρχει μια παραδοσιακή συμβουλή των έμπειρων κυνηγών αγρίων ζώων που λέει ότι «εάν θέλεις να συλλάβεις ή να σκοτώσεις το θήραμά σου πρέπει να ακολουθήσεις τα ίχνη του αντίστροφα, για να εντοπίζεις τη σπηλιά του θηρίου». Αυτόν τον κανόνα ακολουθήσαμε στην προηγούμενη δημοσίευση-Μέρος 6ο επί του Δημοσίου Χρέους-ανιχνεύοντας από μπρός προς τα πίσω τα αποτυπώματα της πορείας του θηρίου και καταλήξαμε στη… σπηλιά του.

Η έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης

Ήταν τέλη Νοεμβρίου του 2008 και ενώ ο κυκλώνας της χρηματοπιστωτικής κρίσης μαίνονταν και πλησίαζε την Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το αρχικό πακέτο των €28 δις της διάσωσης των τραπεζών από το ελληνικό κράτος.

Αυτή υπήρξε η αφετηρία της επιβολής των Μνημονίων με τα άκριτα μέτρα λιτότητας τα οποία οδήγησαν στη σημερινή οικονομική και κοινωνική τραγωδία που βιώνει η χώρα. Ήταν εκείνη η χρονική στιγμή που θάσαμε στη σπηλιά του θηρίου και είδαμε με έκπληξη τον Αλογοσκούφη, τον αποκληθέντα από τα ΜΜΕ «τσάρο της ελληνικής οικονομίας». Ο «τσάρος» της οικονομίας κάθονταν στο κέντρο της σπηλιάς του θηρίου κρατώντας στα χέρια του το νομοσχέδιο με την επιγραφή «Νόμος 3723/2008: Ενίσχυση της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης».¹

Το «πακέτο» των 28 δισ. ευρώ

Τα μέτρα αυτά λαμβάνονται είχε δηλώσει ο τότε υπουργός οικονομίας, «για να μην αντιμετωπίσουν οι τράπεζες προβλήματα ανταγωνιστικότητας. Το σχέδιο στήριξης ανέρχεται στο ποσό των €28 δις και θα θωρακίσει την ελληνική οικονομία». Ο κ. Αλογοσκούφης επίσης διευκρίνισε ότι «τα μέτρα δεν λαμβάνονται επειδή υπάρχουν προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα» και η εφαρμογή τους δεν θα έχει επιπτώσεις στο έλλειμμα αλλά στο δημόσιο χρέος, το οποίο ήδη βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα».² Αυτές ήταν οι δηλώσεις του υπουργού οι οποίες μας άφησαν άφωνους για την αναξιοπιστία και σφαλερότητα τους, πριν εσπευσμένα παραιτηθεί στις αρχές του 2009.

Με την ακατανόητη και άκρως νεφελώδη δήλωση του πανικοβλημένου υπουργού, που εγκατέλειψε το σκάφος της πολιτείας μέσα στην τρικυμία, ότι το ποσό των €28 δις (12% του ΑΕΠ) το οποίο θα χορηγηθεί για να διασωθούν οι ‘ελληνικές’ τράπεζες από τους φορολογούμενους, δεν θα επηρεάσει το δημοσιονομικό έλλειμμα παρά μόνο το δημόσιο χρέος, θα ασχοληθούμε ευθύς αμέσως.

Η έννοια του ελλείμματος και του χρέους

Για να επιλύσουμε τον γρίφο του κ. Αλογοσκούφη, πρέπει να ορίσουμε πρώτα τι είναι έλλειμμα και τι είναι χρέος. Τοδημοσιονομικό έλλειμμα συνιστά τη διαφορά μεταξύ των εσόδων και δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού στη διάρκεια ενός έτους. Στην περίπτωση ελλείμματος οι δαπάνες είναι μεγαλύτερες από τα έσοδα, ενώ στην περίπτωση του πλεονάσματος τα έσοδα είναι μεγαλύτερα των δαπανών. Όσον αφορά το δημόσιο χρέος, το οποίο είναι απόθεμα (stock), αυτό ορίζεται ως τα συσσωρευμένα ετήσια δημοσιονομικά ελλείμματα δια μέσου του χρόνου.³

Κατά συνέπεια, το δημόσιο χρέος του τρέχοντος έτους είναι το αποτέλεσμα του αθροίσματος του δημοσίου χρέους του προηγουμένου έτους και της ροής (flow) του ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού στο τρέχον έτος. Και τα δύο στατιστικά μεγέθη είναι αλληλένδετα. Το δημόσιο χρέος είναι το αποθεματικό μέγεθος που συσσωρεύεται διαχρονικά από τη ροή των ελλειμμάτων, τα οποία προέρχονται ετησίως από τον κρατικό προϋπολογισμό. Άρα, δεν μπορεί το δημόσιο χρέος να αυξάνεται και το δημοσιονομικό έλλειμμα να παραμένει αμετάβλητο. Αυτό μόνο μπορεί να γίνει μέσω στατιστικής αλχημείας, της γνωστής ‘δημιουργικής λογιστικής’ ή της θέσπισης νομοθεσίας η οποία παραβιάζει τη διεθνή στατιστική μεθοδολογία υπολογισμού του δημοσίου χρέους και ελλείμματος.

Συμπέρασμα

Είναι λυπηρό υπουργός οικονομίας και δη καθηγητής να κάνει τέτοιου είδους ανυπόστατες δημόσιες ανακοινώσεις, οι οποίες για να επαληθευτούν, αναγκαστικά πρέπει να γίνει αλλοίωση στοιχείων, κοινώς «μαγείρεμα». Όμως, στη νομισματική οικονομία αυτή η κομπίνα δεν μπορεί να εξαφανιστεί αλλά μόνο να μετατοπιστεί στο μέλλον, λόγω του λογιστικού συστήματος διπλής εγγραφής. Μ’ άλλα λόγια, το έλλειμμα είναι νομισματικό μέγεθος και ειδικώς, είναι χρήμα που αφορά τις δανειακές ανάγκες ενός κράτους. Εντούτοις, το χρήμα όπως είχε αναφέρει προ πολλού, ο James Tobin, είναι «σαν μια καυτή πατάτα σε ένα παιδικό παιχνίδι, όπου το ένα παιδί μπορεί να την πετάξει στο άλλο, αλλά η ομάδα στο σύνολό της δεν μπορεί να απαλλαχθεί από αυτήν».⁴

Αυτό ακριβώς συνέβη στην περίπτωση του ελληνικού δημοσίου χρέους. Στα τέλη 2008 η κυβέρνηση αποφάσισε να μην εμφανίσει το πακέτο διάσωσης των τραπεζών των €28 δις στον υπολογισμό του δημοσίου χρέους, το οποίο επίσημα ανακοινώνεται από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες. Πλην όμως, δεν μπορεί να απαλλαγεί απ’ αυτό ούτε να το εξαφανίσει. Η καυτή πατάτα των €28 δις δεν εμφανίστηκε στον υπολογισμό του δημοσίου χρέους, όμως εντάχθηκανπαρατύπως άλλα ποσά να το αντικαταστήσουν. Έτσι εμφανίζεται στο προσκήνιο η καθηγήτρια εφαρμοσμένης οικονομετρίας και πρώην μέλος του Συμβουλίου της ΕΛΣΤΑΤ, Ζωή Γεωργαντά, με τις δημόσιες δηλώσεις, τις παραστάσεις στη Βουλή των Ελλήνων, τις μαρτυρικές της καταθέσεις και τις μελέτες της περί της «Αθέμιτης Διόγκωσης του Ελλείμματος 2009».⁵

Former Senior Financial Analyst at Bank of Canada

¹ Εφημερίς της Κυβερνήσεως, Αρ. Φύλλου 250Α Νόμος υπ’ αριθ. 3723, 9 Δεκεμβρίου 2008

² Το Βήμα, «Σωσίβιο» 28 δις ευρώ στις τράπεζες, http://www.tovima.gr/relatedarticles/?aid=19664

³ Δηλαδή το έλλειμμα ενός συγκεκριμένου έτους, π.χ., του τρέχοντος έτους, είναι η διαφορά μεταξύ του χρέους του τρέχοντος έτους και του προηγουμένου έτους. Υπό μορφή μαθηματικής εξίσωσης το έλλειμμα και το χρέος σχετίζονται ως εξής: Χt–Χt-1=Dt, όπου Χt συμβολίζει το χρέος του τρέχοντος έτους, Χt-1 το χρέος του προηγούμενου έτους και Dt συμβολίζει το έλλειμμα του τρέχοντος έτους.

⁴ James Tobin (1918-2002). Υπήρξε καθηγητής οικονομικών των πανεπιστημίων Harvard και Yale, σύμβουλος του προέδρου J.F. Kennedy, και αποδέκτης του βραβείου Νόμπελ στην Οικονομία (1981). Το απόσπασμα προέρχεται από το δοκίμιο: “Commercial Banks as Creators of Money”, 1963.

⁵ Ζωή Γεωργαντά, 1) Επανεξέταση του Ελλείμματος 2009, 3/9/2012, 2) Η Αθέμιτη Διόγκωση του Ελλείμματος 2009 με 18,214 δις ευρώ λόγω των ΔΕΚΟ, 16/9/2012, 3) Η Αθέμιτη Διόγκωση του Ελλείμματος 2009 με 9,7 δις ευρώ λόγω νοσοκομειακών οφειλών, του SWAP 2001 και “αλληλεγγύης” 16/9/2012, και 4) Γιατί δεν έπρεπε οι ΔΕΚΟ να ενταχθούν στην Γενική Κυβέρνηση, 16/9/2012. http://zoe-georganta.co.uk/wp-content/uploads/2012/09/Greek-Deficit-Revisited2-GRE.pdf

Β μέρος

Συνεχίζουμε με το δεύτερο τμήμα του έτους της στατιστικής αλχημείας 2009. Ως υπενθύμιση, με την έλευση της κυβέρνησης Παπανδρέου στην εξουσία τον Οκτώβριο 2009, μέσα σε δύο μόλις εβδομάδες ανακοινώνεται ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2009 θα ανέλθει στο 12.7%, πάνω από δύο φορές τον αριθμό που είχε προηγουμένως δημοσιοποιηθεί. Τον Απρίλιο του 2010, η Eurostat αναθεωρεί το έλλειμμα του 2009 υψηλότερα στο 13.6% και εκφράζει επιφυλάξεις για την ποιότητα των επίσημων στατιστικών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ. Στις 15 Νοεμβρίου 2010, η Eurostat ανακοινώνει ότι τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδος το 2009 ήταν χειρότερα απ’ ό,τι είχε αρχικά εκτιμήσει και αναθεωρεί το έλλειμμα σε σχέση με το ΑΕΠ στο 15.4%, ή στο ποσό των 36.1 δις ευρώ, και αίρει τις επιφυλάξεις της για τα ελληνικά δεδομένα.

Που οδήγησε η πλαστογραφία

Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα τίθεται επικεφαλής των κρατών – μελών της ζώνης του ευρώ στην κακοδιαχείριση των δημοσίων οικονομικών μιας ευρωπαϊκής χώρας. Έτσι στέφεται η Ελλάδα πρωταθλήτρια με τη χειρότερη επίδοση στη δημοσιονομική πειθαρχεία, αφού υπερκέρασε την μέχρι τότε πρώτη Ιρλανδία, με έλλειμμα 14.4% ως προς το ΑΕΠ. Έκτοτε είναι γνωστόν τοις πάσι, ως «Η Ελληνική Κρίση Χρέους» (The Greek Debt Crisis), που κοψοχόλιασε τις αγορές χρήματος το 2010, αλλά το άσωτο παιδί στη διαφημιστική αφίσα της Ευρωζώνης, μας στοιχειώνει μέχρι και σήμερα.

Πως έγινε η μεθόδευση

Την αναθεώρηση του ελλείμματος της Eurostat στο 15.4% για το 2009 – η οποία ήταν και η τελική – την αμφισβήτησε έντονα και με αποφασιστικότητα η Ζωή Γεωργαντά με το επιχείρημα «το χρέος του 2009 είναι διογκωμένο με το γιγαντιαίο ποσό των 27, 914 δις ευρώ». Η ανάλυση των κατά προσέγγιση 28 δις ευρώ έχει ως εξής : 1) 3,8 δις ευρώ για νοσοκομειακές δαπάνες, οι οποίες δεν είχαν εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο σύμφωνα με το νόμο, 2) 5,4 δις ευρώ που αφορούν το SWAP της κυβέρνησης Σημίτη με την Goldman Sachs το 2001, το οποίο όταν υπεγράφη σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, δεν αποτελούσε επιβάρυνση του δημοσίου χρέους, 3) 18,2 δις ευρώ που αφορούν τημετακίνηση 17 εταιρειών ΔΕΚΟ (Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί) από τον ιδιωτικό στον δημόσιο τομέα καιεπιβάρυναν το δημόσιο χρέος, και 4) 0,5 δις ευρώ του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης εν μέσω μέτρων λιτότητας.

Οι αλχημείες αναλυτικά

Ας δούμε τώρα σταδιακά, ξεκινώντας από την 15η Νοεμβρίου 2010, ημέρα που η Eurostat ανακοίνωσε το δημοσιονομικό έλλειμμα του 15.4% για το 2009, πως αυτό πραγματικά διαμορφώθηκε. Εφαρμόζουμε την ίδια μέθοδο των παραδοσιακών κυνηγών, ανιχνεύοντας τα ίχνη του τραπεζικού θηρίου ακλουθώντας πάλι από μπρος τα πίσω τα αποτυπώματα του θηρίου και στις 6 Μάιου καταλήξαμε στον νόμο 3845. Ο σημαίνων νόμος, πλην της εξουσιοδότησης που δίνει στον Υπουργό Οικονομικών να εκπροσωπεί το Ελληνικό Δημόσιο και «να υπογράφει κάθε μνημόνιο συνεργασίας, συμφωνία ή σύμβαση δανεισμού» με την ΕΕ, ΕΚΤ και το ΔΝΤ, επίσης εμπεριέχει και το «Μνημόνιο της Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής», το οποίο υπέγραψε η Ελληνική Κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 3 Μαΐου 2010. ¹

Το Μνημόνιο της Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής αναφέρει ότι «…το ελληνικό τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει προκλήσεις. Η κεφαλαιακή βάση του συστήματος ενισχύθηκε σημαντικά το 2009, αυξανόμενη από 24 δις ευρώ σε 33 δις ευρώ, συμπεριλαμβανομένων κεφαλαιακών ενισχύσεων από το κράτος ύψους 3,8 δις ευρώ». Επίσης, γνωστοποιεί ότι «οι ελληνικές τράπεζες έχασαν την πρόσβασή τους στη διατραπεζική αγορά για τη χρηματοδότηση των λειτουργιών τους από το τέλος του 2009. Ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους δεν ανανεώθηκαν ή ανανεώθηκαν με υψηλό κόστος… γεγονός που έθεσε τη ρευστότητα πολλών ελληνικών τραπεζών υπό πίεση.» … «Για να βοηθήσει τις τράπεζες να αντιμετωπίσουν αυτές τις δύσκολες συνθήκες η κυβέρνηση παρέτεινε τη διάρκεια του πακέτου ενίσχυσης του τραπεζικού συστήματος από τις αρχές του 2009 (28 δις ευρώ, από τα οποία 11 δις ευρώ είχαν χρησιμοποιηθεί μέχρι τα τέλη του 2009), με στόχο την παροχή ποσού ύψους 17 δις ευρώ σε επιπλέον ρευστότητα».

Οι εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Καθόσον, 11 δις ευρώ + 17 δισ. ευρώ= 28 δις ευρώ, και τα 3,8 δις ευρώ της παράτυπης εγγραφής στο δημόσιο χρέος των νοσοκομειακών δαπανών εντοπίστηκαν, αντικατέστησαν την πραγματική εγγραφή της κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών, οφείλουμε να εξετάσουμε λεπτομερώς τους κρατικούς προϋπολογισμούς, αλλά και τις Εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνέδριου επί του Απολογισμού του κράτους, για να δούμε τι συμβαίνει. Η Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΣ) για το έτος 2009 αναφέρει: « Τα πιστωτικά έσοδα (δανεισμός τρέχοντος έτους) ανήλθαν στο ποσό των 105.25 δις ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο 44.32% του ΑΕΠ». «Όπως προκύπτει, τα πιστωτικά έσοδα παρουσιάζουν απόκλιση σε σχέση με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού κατά 64.52 δις ευρώ ή 158.36%». ² Η απορία είναι εύλογη,πώς το Υπουργείο Οικονομικών έπεσε παταγωδώς έξω στην πρόβλεψη των δανειακών αναγκών της χώρας; Είναι δυνατόν, υπέρβαση δαπανών κατά 64.5 δις ευρώ σε ένα χρόνο!! Τι πράγματι συνέβη και δεν το πήρε καν χαμπάρι;

Συμπέρασμα

Είναι γνωστό ότι ούτε σεισμοί, καταποντισμοί, ούτε πόλεμος κηρύχθηκε το 2009 για να γίνουν αγορές φρεγατών που γέρνουν³ και ελικοπτέρων που δεν πετούν. Αυτό που συνέβη το 2009, είναι η μετάλλαξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης σε συστημική τραπεζική κρίση και τα κράτη διέθεσαν ασύλληπτα ποσά να διασώσουν τις εθνικές τους τράπεζες. Ήταν φυσικό η χώρα μας να μην αποτελεί την εξαίρεση του κανόνα. Ως εκ τούτου, η Έκθεση του ΕΣ ομιλεί για παράξενες δαπάνες που δεν είχαν προβλεφθεί καθόλου! Όπως, της έκδοσης βραχυπροθέσμων τίτλων ύψους 27.7 δις ευρώ, και της πληρωμής 8.9 δις ευρώ για έντοκα γραμμάτια ιδιωτικού τομέα, Επίσης, για επιπρόσθετες νοσοκομειακές δαπάνες 1.3 δις ευρώ, και όχι 3.8 δις ευρώ, όπως αναφέρει η Eurostat. Είναι φανερό ότι οι νοσοκομειακές δαπάνες εντάχθηκαν αυθαίρετα, ad hoc, στο έλλειμμα για να αντικαταστήσουν τα 3.8 δις ευρώ της κρατικής ενίσχυσης των τραπεζών. Πώς να σταλούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο για να ελεγχθεί η εγκυρότητά τους! Εξ ου και η δικαίωση της Ζωής Γεωργαντά.

Σπυρίδωνας Λαβδιώτης

Former Senior Financial Analyst at Bank of Canada

Πηγές

¹Το Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής, συνιστά το ένα από τα τρία σκέλη του Μνημονίου Συνεννόησης, που υπέγραψε η Ελληνική Κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 3 Μαΐου 2010 μέσω των εκπροσώπων της, του Υπουργού Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου και του Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος, Γ. Προβόπουλου. Τα άλλα δύο είναι, το Μνημόνιο Συνεννόησης στις Συγκεκριμένες Προϋποθέσεις Οικονομικής Πολιτικής, και το Τεχνικό Μνημόνιο Συνεννόησης.

² Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί του Απολογισμού και Ισολογισμού του Κράτους για το Οικονομικό Έτος 2009. ΑΕΠ 2009 : € 237.5 δις, σελ. 14 – 15 – 31, 1 Νοεμβρίου 2010

³ Είναι ειρωνικό ότι το σύγχρονο φαινόμενο των φρεγατών αποτελεί βελτίωση σε σχέση μ’ αυτές που είχε παραγγείλει το 1824 η προσωρινή κυβέρνηση Κουντουριώτη- Μαυροκορδάτου με τα «ληστρικά» δάνεια, τα αποκληθέντα, «Δάνεια της Ανεξαρτησίας». Το 80% περίπου της ονομαστικής αξίας των δανείων εξαερώθηκε καθ’ οδόν πριν φθάσει στην επαναστατική διοίκηση. Από τα έξι ατμοκίνητα πλοία που παραγγέλθηκαν, μόνο τα τρία έφθασαν στην Ελλάδα. Το ένα εξερράγη στις δοκιμές, το δεύτερο βούλιαξε στον Τάμεση μόλις βγήκε από τα ναυπηγεία, και το τρίτο που ήταν φρεγάτα, πωλήθηκε, για να χρηματοδοτηθεί η πρώτη, η Ελλάς, που κατέφθασε κι έδωσε τρομερές ναυμαχίες. Έτσι, η Ελλάδα εγκαινίασε πρώτη το Ponzi σχήμα στη χρηματοοικονομία πριν γεννηθεί ο Charles Ponzi!

Αφιερωμένο στη Ζωή Γεωργαντά

*Πηγή: new-economy.gr