«ΞΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» στην Κύπρο

Τα 219 έργα τέχνης που επεστράφησαν, μετά από 46 χρόνια, από την Τουρκοκυπριακή στην Ελληνοκυπριακή Κοινότητα θα παρουσιάζονται στην έκθεση «ΞΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» της Κρατικής Πινακοθήκης Σύγχρονης Τέχνης – ΣΠΕΛ την Τρίτη 16 Ιουνίου 2020, μετά την αναβολή της τον περασμένο Μάρτιο λόγω του COVID-19 . ¨όπως αναφέρουν οι αρμόδιοι δεν θα πραγματοποιηθούν εγκαίνια. Η επαναλειτουργία του χώρου θα διέπεται από τα μέτρα που προβλέπονται στα υγειονομικά πρωτόκολλα του Υπουργείου Υγείας.

Η έκθεση διοργανώνεται από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του ΥΠΠΑΝ, σε επιμέλεια του Δρα Γιάννη Τουμαζή, ιστορικού-θεωρητικού τέχνης και Συν-Αντιπροέδρου της Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό, ο οποίος διεξήγαγε τη σχετική έρευνα, φέρνοντας εις πέρας την πρώτη διαδικασία ταυτοποίησης των έργων.

• Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα λειτουργεί σημείο συλλογής πληροφοριών από το κοινό για περαιτέρω εμπλουτισμό της έρευνας και του ιστορικού των έργων.

• Σχετικές παρουσιάσεις και ξεναγήσεις θα ανακοινώνονται.

Στο πλαίσιο των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης που συμφωνήθηκαν μεταξύ των ηγετών των δύο Κοινοτήτων. Στο ίδιο πλαίσιο, η Τουρκοκυπριακή Κοινότητα έλαβε από την Ελληνοκυπριακή Κοινότητα ηχητικά και τηλεοπτικά αρχεία του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (ΡΙΚ), της περιόδου πριν το 1963, τα οποία είναι συνυφασμένα με την Ιστορία της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας.

Η ευθύνη για την υλοποίηση της διαδικασίας επιστροφής των έργων τέχνης και του αρχειακού υλικού ανατέθηκε στη Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για τον Πολιτισμό. Ως γνωστό, η εν λόγω Επιτροπή είχε συσταθεί το 2015 από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, έχοντας ως κύριο στόχο την προβολή και τη διευκόλυνση της διοργάνωσης πολιτιστικών εκδηλώσεων που θα φέρουν τις δυο κύριες Κοινότητες της Κύπρου πιο κοντά.

Τα έργα τέχνης, στα οποία συγκαταλέγονται πολύ σημαντικά έργα Ελληνοκυπρίων και Ελλήνων καλλιτεχνών από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’70, είχαν παραμείνει μετά το 1974 στο βόρειο τμήμα του νησιού. Αργότερα εντοπίστηκαν σε σπίτια και δημόσιους χώρους στην Αμμόχωστο και διαφυλάχθηκαν από Τουρκοκυπρίους. Εξήντα επτά από τα έργα αυτά, μαζί με το οπτικοακουστικό υλικό, παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο Λήδρα Πάλας στη Λευκωσία για περιορισμένο κοινό, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2020 σε μια ιδιαίτερη τελετή, παρουσία των δύο ηγετών και της Ειδικής Αντιπροσώπου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στην Κύπρο, των μελών της Τεχνικής Επιτροπής, διπλωματών, καλλιτεχνών και συγγενών τους, και παρέμεινε ανοικτή για δύο μέρες. Στη συνέχεια, τα έργα παραδόθηκαν επίσημα στην Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία ανέλαβε, μέσω των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, να τα παρουσιάσει στο ευρύ κοινό. Παράλληλα, ενεργοποιείται η διαδικασία απόδοσης των έργων στους νόμιμους δικαιούχους, μέσω της Ειδικής Επιτροπής που ορίστηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Η έκθεση στη ΣΠΕΛ με τίτλο «ΞΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ», η οποία θα χωρίζεται σε ενότητες ανάλογα με την εικαζόμενη ή επιβεβαιωμένη προέλευση των έργων (π.χ. Δημοτική Πινακοθήκη Αμμοχώστου), φέρνει στο φως εμβληματικά έργα ιστορικών Ελληνοκυπρίων καλλιτεχνών, όπως των Γεώργιου Πολ. Γεωργίου, Γιώργου Σκοτεινού, Στέλιου Βότση, Χριστόφορου Σάββα, Ανδρέα Χαραλαμπίδη, Μιχαήλ Κκάσιαλου, Ιωάννη Κισσονέργη, Νίκου Νικολαΐδη, Ρέας Μπέιλυ, Αδαμάντιου Διαμαντή, Τηλέμαχου Κάνθου κ.ά. Παρουσιάζονται, επίσης, έργα σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών όπως των Γιάννη Τσαρούχη, Γιάννη Μόραλη, Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Γιώργου Γουναρόπουλου, Φώτη Κόντογλου κ.ά.