Ανδραβίδα, η αρχόντισσα του Κάμπου
Η μικρή σήμερα πόλη της Κοίλης Ήλιδας, υπήρξε τον 13ο αιώνα, πολιτικό και διοικητικό κέντρο του Πριγκιπάτου του Μορέως. Η ατείχιστη Ανδραβίδα, της οποίας οι κάτοικοι, κατά την έλευση των Φράγκων, είχαν υποδεχθεί τους νέους κυρίαρχους, χωρίς να προτάξουν αντίσταση, αποτέλεσε την πρωτεύουσα της Νέας Γαλλίας. Στην Ανδραβίδα οι Φράγκοι συνέταξαν τον Καταστατικό Χάρτη (registro), και η Πελοπόννησος χωρίστηκε σε δώδεκα βαρονίες (διοικητικές-στρατιωτικές περιοχές) και 118 φέουδα. (Μίλλερ,1993:3-6)
Αυτές ήταν : της ΄Ακοβας (24 φέουδα), της Καρύταινας (22), της Πάτρας (24), του Πασσαβά (4), της Βοστίτσας (8), των Καλαβρύτων (12), της Χαλανδρίτσας (4), της Βελιγοστής (4), του Νικλίου (6), του Γερακίου (6), της Γρίτσενας (4), και της Καλαμάτας, προσωπικού φέουδου των Βιλλεαρδουίνων. (Καρποδίνη-Δημητριάδη,1993:72).
Οι δώδεκα βαρόνοι συμμετείχαν στην Μεγάλη Κούρτη των ευγενών. (Ντούρου – Ηλιοπούλου, 2005 : 68).
Σήμερα η Ανδραβίδα ανήκει στο Δήμο Ανδραβίδας-Κυλλήνης με έδρα τα Λεχαινά και ιστορική έδρα, όχι την Ανδραβίδα, αλλά την…Βάρδα, τη νεώτερη κωμόπολη του Καλλικρατικού Δήμου! Δύο τινά μπορεί να συνέβησαν : Η οι σύμβουλοι του τότε υπουργού των Εσωτερικών Γ.Ραγκούση, δεν σκάμπαζαν γρι από ιστορία ή εξυπηρετούσαν άλλες σκοπιμότητες…
Περικλής Δ.Καπετανόπουλος