Ο Θανάσης Συλιβός, μιλά στο mousikogramma για τα 19 χρόνια πορείας του περιοδικού “Μετρονόμος”

Γράφει η Μίνα Μαύρου

Φωτογραφίες: Ευαγγελία Θωμάκου

“Θα πάμε δυνατά” συνηθίζει να μας λέει με ενθουσιασμό σε παρουσιάσεις δίσκων και βιβλίων που φέρουν τη σφραγίδα του! Άνθρωπος ευγενής και πέρα για πέρα αληθινός ως προς τα συναισθήματα και τα όνειρά του, ο εκδότης, Θανάσης Συλιβός, μάς μιλά για τα 19 χρόνια πορείας του περιοδικού “Μετρονόμος”, για τα γεμάτα ιστορίες και πολύτιμη γνώση ασπρόμαυρα και όχι μόνο βιβλία του, για τις μελωδικές δισκογραφικές δουλειές του, ενώ δηλώνει ευθαρσώς: «Η πορεία σε δικαιώνει, όταν μένεις πιστός στις αξίες σου, αναλαμβάνοντας και το ανάλογο κόστος»! Μεταξύ μας… για να το λέει, κάτι θα ξέρει ο Συλιβός!

Θανάση, ο “Μετρονόμος” διανύει τον 19ο χρόνο της κυκλοφορίας του. Ενηλικιώθηκε, πέτυχε στις Πανελλήνιες και σπουδάζει… Αλήθεια πέρασε ΑΕΙ ή ΤΕΙ; Αθήνα ή Επαρχία;

Πέρασε στη σχολή προτίμησης. Άλλωστε, μόνο αυτή είχε δηλώσει και η χαρά είναι μεγάλη. Το σημαντικό είναι πως πέρασε χωρίς φροντιστήριο. Φαίνεται το ήθελε πολύ, δεν εξηγείται αλλιώς! Αθήνα η έδρα της σχολής, αλλά για την απόκτηση πτυχίου είναι απαραίτητες οι επισκέψεις στην Επαρχία.

Όταν το μακρινό πια 2001 «έστηνες» τον “Μετρονόμο”, φανταζόσουν ότι θα απέμενες από τους τελευταίους, αν όχι, ο τελευταίος των Μοϊκανών;

Ούτε που μου είχε περάσει από το μυαλό. Τότε ήταν μια εποχή που κυκλοφορούσαν αρκετά έντυπα γύρω από τη μουσική, τον πολιτισμό. Πότε δεν το είδα ανταγωνιστικά, ούτε χάρηκα που έκλεισαν. Αυτό που έλεγα πάντα είναι να υπάρχουν, γιατί έτσι δημιουργείται «πιάτσα», και ο καθένας να κάνει αυτό που νομίζει σωστό. Tα υπόλοιπα τα αφήνουμε στο χρόνο, τι θα μείνει και τι θα ξεχαστεί. Τι είχε και έχει στηθεί με γνώμονα την καλλιτεχνική προσφορά και τι με σκοπό μόνο την οικονομική απολαβή.

Ποιος, αλήθεια, σου έβαλε την ιδέα;

Από νεαρή ηλικία συγκέντρωνα με μανία -και ακόμα συνεχίζω- ό,τιδήποτε αφορούσε στην ελληνική μουσική, κυρίως, αλλά και τη λογοτεχνία: βιβλία, περιοδικά, δίσκους, αποκόμματα εφημερίδων, έγραφα -τότε- σε βιντεοκασέτες εκπομπές της τηλεόρασης και περνούσα ώρες, για να τα αρχειοθετώ.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία γεννήθηκε η ιδέα της έκδοσης ενός περιοδικού για την ελληνική μουσική, κυρίως με θέματα που συζητούσαμε στην παρέα, που δεν συναντούσαμε αλλού. Αυτό συνέβη στα μέσα της δεκαετίας του ’90, που ήμουν φοιτητής στη Θεσσαλονίκη, στη Σχολή Τεχνολόγων Γεωπόνων. Πέρασαν αρκετά χρόνια και φυσικά δεν υπήρχε η οικονομική άνεση, αλλά το πάθος ήταν αρκετό, ώστε στις αρχές του 2001 να κυκλοφορήσει το πρώτο τεύχος του “Μετρονόμου”. Αργότερα ακολούθησαν οι ομώνυμες εκδόσεις βιβλίων και cd.

Νιώθεις ότι η πορεία σε δικαίωσε;

Κατ΄αρχάς είναι νωρίς για απολογισμούς, αφού… τώρα ξεκινάμε, έχουμε δρόμο μπροστά μας! (γέλια). Όπως έχω ξαναπεί σε ο,τιδήποτε και να κάνεις πρέπει να έχεις ιδεολογία, όραμα και αισθητική. Η πορεία σε δικαιώνει, όταν μένεις πιστός στις αξίες σου, αναλαμβάνοντας και το κόστος βέβαια. Σκοπός είναι να διατηρείς την ταυτότητά σου, να μην προδίδεις το κοινό που σε ακολουθεί για αυτό που έχεις επιλέξει να του προσφέρεις. Αν θέλεις να τους κερδίσεις όλους, χάνεις και αυτούς που σε στηρίζουν. Χωρίς ταυτότητα, οδηγείσαι σε δρόμους, όπου εύκολα γίνεσαι ανακυκλώσιμος, μέχρι που εξαφανίζεσαι κιόλας.

Οι δυσκολίες είναι πολλές σε αυτή την πορεία, ειδικά στις μέρες μας, αλλά πιστεύω μόνο έτσι μπορείς να κρατηθείς. Δεν γίνεται να τα ισοπεδώσουμε όλα, να τα μεταφράζουμε όλα μόνο σε χρήμα και αριθμούς. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και ο “Μετρονόμος”.

Ήρθε ποτέ η στιγμή που είπες: «Αυτό ήταν! Τα παρατάω»;

Πέρα από το δημιουργικό κομμάτι, που το χαίρεσαι, υπάρχει και ένα, αρκετά μεγάλο θα έλεγα, πρακτικό-διαδικαστικό κομμάτι που, σε συνδυασμό με τις οικονομικές δυσκολίες, συχνά σε ζορίζει. Και επειδή δεν είμαι καθόλου αποκομμένος από αυτό, είναι φορές που συσσωρεύεται αρκετή ψυχολογική κούραση. Αλλά, όχι, δεν είπα ποτέ: «Αυτό ήταν! Τα παρατάω».

Τι σε έχει κρατήσει;

Η τρέλα! (γέλια). Όπως και οι στιγμές στην μέχρι τώρα πορεία που σε κάνουν να λες ότι αξίζει να συνεχίσεις με το ίδιο πάθος. Και αυτό το εισπράττεις από την ανταπόκριση του κόσμου!

Τα ενθαρρυντικά μηνύματα που λαμβάνεις από απλούς αναγνώστες και δημιουργούς που εκτιμάς το έργο τους, μια καλή κουβέντα που ακούς είναι αυτά που σου δίνουν τη δύναμη να πας παραπέρα. Επίσης, το ότι ο “Μετρονόμος” έχει αποτελέσει θέμα εργασίας εξαμήνου αλλά καιπτυχιακής εργασίας στο Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής στην Άρτα (εντάσσεται στη Σχολή Mουσικής Tεχνολογίας του TEI Hπείρου) σε κάνει να χαίρεσαι και να λες πως αξίζει τον κόπο να συνεχίζεις.

Mε είχε συγκινήσει και ένα γράμμα που είχα λάβει το 2003, το είχα δημοσιεύσει κιόλας και θα ήθελα να το παραθέσω:

Αγαπητέ κ. Συλιβέ,

Σας παρακαλώ όπως δεχθείτε την παρούσα επιστολή που αφορά την εγγραφή μου ως συνδρομητού στο έγκριτο περιοδικό σας «Μετρονόμος». Η συνδρομή ν΄αρχίζει από το 11ο τεύχος. Σας γνωρίσω ότι είμαι κρατούμενος στη φυλακή Κορυδαλλού και όπως καταλαβαίνετε τα οικονομικά μου είναι δυσχερή με αποτέλεσμα να αδυνατώ να πληρώσω τη συνδρομή. Εφόσον υπάρχουν περιθώρια, θα ήθελα να μου στέλνετε δωρεάν το έγκριτο περιοδικό σας «Μετρονόμος», το οποίο θα μου κρατά συντροφιά στη μοναξιά του κελιού με μια εποικοδομητική ενασχόληση.

Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων. Αναμένω απάντησή σας

Με εκτίμηση

Κ. Κ.

Δικ. Φυλ. Κορυδαλλού

Αυτό κι αν είναι συγκίνηση! Ας παραμείνουμε για λίγο ακόμη στα του παρελθόντος… 19 χρόνια πριν, δεν υπήρχε η σημερινή δυναμική του διαδικτύου, συνεπώς τα διάφορα έντυπα «ανέπνεαν» χωρίς να βάζουν “καπέλο”. Σήμερα τι γίνεται;

Το διαδίκτυο σήμερα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Συμβαίνει κάτι και το μαθαίνεις την ίδια στιγμή. Μέχρι να κυκλοφορήσει ένα περιοδικό ή ακόμα και μια εφημερίδα που είναι καθημερινή, η είδηση έχει παλιώσει. Στο έντυπο αυτό που έχει αξία είναι οι αναλύσεις και τα άρθρα γνώμης, κάτι που δεν συμβαίνει στο διαδίκτυο, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, αφού εκεί όλα γράφονται σχεδόν στο πόδι. Το μεγάλο πρόβλημα με το διαδίκτυο είναι η υπερπληροφόρηση και η διασπορά ψευδών ειδήσεων που- όσο και να τις πάρεις πίσω μετά- το κακό έχει γίνει. Θέλει προσοχή το τι επιλέγουμε να διαβάσουμε εκεί και πρέπει να το διασταυρώνουμε.

Κάποτε σε ρώτησα, χαριτολογώντας, αν εκδίδεις βιβλία και στον ύπνο σου και ξέσπασες στα γέλια. Να το επαναλάβω διαφορετικά… Σταματάς ποτέ να δουλεύεις;

Mε την έννοια του σχεδιασμού ή μιας καινούργιας ιδέας που δουλεύω στο μυαλό μου, σχεδόν ποτέ δε σταματώ. Το έχω συνέχεια μέσα μου. Είναι κάτι που μου αρέσει και η σκέψη αυτή με ξεκουράζει μπορώ να πω. Η αλήθεια είναι πως δεν ησυχάζω ποτέ. Έχουν περάσει τόσα χρόνια και κάθε φορά που θα βγει το νέο τεύχος, ένα καινούργιο βιβλίο, ένα cd έχω την αίσθηση πως είμαι στην αρχή, πως τώρα ξεκινάω αυτό που είχα φανταστεί. Μια νέα γέννα. Αυτό σε κρατάει ζωντανό.

Τι είναι για ‘σένα ο “Μετρονόμος”, Θανάση; Το παιδί που σε γέννησε ή το παιδί που γέννησες;

Είναι «το παιδί που γέννησα» και γι’ αυτό και δεν μπορώ να το αποχωριστώ με τίποτα! Όταν έχεις κοπιάσει για κάτι, το χτίζεις σιγά-σιγά, δένεσαι μαζί του και το πονάς. Έχει μεγάλη διαφορά το να βρεις κάτι έτοιμο από το να το πλάσεις εσύ. Στη δεύτερη περίπτωση το συναισθηματικό δέσιμο είναι μεγάλο. Ίσως να ακουστεί υπερβολικό αλλά όσα και να μου έδιναν δεν θα το πουλούσα. Προτιμώ να το σταματήσω. Δεν πουλάς το παιδί σου. Το «βλέπω να μεγαλώνει» και χαίρομαι! Αυτό που με στεναχωρεί στα χρόνια αυτά είναι οι απώλειες φίλων, συνεργατών και καλλιτεχνών που άνοιξαν πανιά για πέρα…

Υποβόσκει κάπου βαθειά μέσα σου η μετατροπή του «Μετρονόμου» σε metronomοs.gr; Τι συναισθήματα σου προκαλεί μία τέτοια σκέψη;

Ο «Μετρονόμος» όσο αντέχουμε θα παραμείνει σε έντυπο. Μου αρέσει αυτή η διαδικασία σε κάθε νέο τεύχος, που ψάχνεις τα θέματα, βρίσκεις τις φωτογραφίες και μετά το βλέπεις τυπωμένο. Το πιάνεις στα χέρια σου και το μυρίζεις. Το χαρτί είναι η αγάπη μου. Βέβαια δεν είναι καθόλου εύκολο αυτό στις μέρες, τα κόστη είναι αρκετά, αλλά το προσπαθούμε.

Το μόνο έσοδο του περιοδικού είναι οι συνδρομές και οι πωλήσεις στα βιβλιοπωλεία και τα ελάχιστα δισκοπωλεία. Το metronomοs.gr υπάρχει ως ταυτότητα, να μπει κάποιος να δει τα τεύχη, τα περιεχόμενα, τους τίτλους των βιβλίων και των cd. Από εκεί μπορεί να παραγγείλει με αντικαταβολή ό, τι τον ενδιαφέρει. Η αλήθεια είναι πως την περίοδο του εγκλεισμού, λόγω κορονοϊού, οι επισκέψεις στην σελίδα και η επικοινωνία μέσω αυτής αυξήθηκαν.

Και μιας που το ανέφερες… Τι μηνύματα λαμβάνεις ως εκδότης για την μετά τον εγκλεισμό- κορονοϊό εποχή για τους ανθρώπους της Τέχνης;

Η πανδημία και το lockdown που ακολούθησε έφεραν τα πάνω κάτω. Άλλαξε τελείως η ζωή μας. Βιώσαμε καταστάσεις που κανείς δεν τις είχε φανταστεί. Μόνο σε ταινίες… επιστημονικής φαντασίας.

Είναι εφιαλτική και μόνο η σκέψη πως η επαφή με τον διπλανό μας, το άγγιγμα, η αγκαλιά, το φιλί έγιναν πράγματα «απαγορευμένα». Τώρα προσπαθούμε να ξαναβρούμε τους ρυθμούς μας με νέους όρους.

Μπορεί στα βιβλιοπωλεία που έχουν e-shop να ανέβηκαν οι ηλεκτρονικές παραγγελίες, αλλά αυτό δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κανονικότητα. Καλές και οι on-line αγορές, αλλά το βιβλίο θέλεις να το ξεφυλλίσεις, να μιλήσεις με τον υπάλληλο του βιβλιοπωλείου, να πας στις εκθέσεις βιβλίου. Το μετά – και θα φανεί νομίζω πιο έντονα από το Φθινόπωρο- θα είναι δύσκολο όχι μόνο για τους εκδότες, αλλά και για τους διορθωτές, τους επιμελητές, τους μεταφραστές, τα τυπογραφεία.

Για το χώρο της μουσικής η λέξη «καλοκαίρι» ήταν συνώνυμη με συναυλίες και παραστάσεις σε ανοιχτούς χώρους, κάτι το οποίο δεν θα συμβεί για φέτος και ό,τι ελάχιστο γίνει θα είναι με ειδικές συνθήκες.

Για τους καλλιτέχνες την περίοδο του εγκλεισμού –αλλά και τώρα– τα live streaming ήταν ένας τρόπος να κρατήσουν την επαφή με το κοινό τους. Καλά ως έναν βαθμό, αλλά η παρακολούθηση μιας συναυλίας μέσα από οθόνη δεν είναι η ίδια εμπειρία με το να συγκεντρώνεσαι μαζί με άλλον κόσμο σε έναν χώρο, για να δεις τους αγαπημένους σου καλλιτέχνες. Η συναυλία και γενικά οι ζωντανές παραστάσεις είναι επαφή, ανάσα… Θέλω να πιστεύω πως θα επανέλθουμε, έστω και μετά από καιρό, σε αυτό που όλοι έχουμε νιώσει: τον παλμό και τη συγκίνηση μιας συναυλίας με τον κόσμο δίπλα μας!

Προς το παρόν κρατάμε την ψυχραιμία μας, όπως έγραψα και στο editorial του νέου τεύχους του “Μετρονόμου” που θα κυκλοφορήσει στα μέσα Ιουνίου.

Θυμάμαι πριν από ένα χρόνο τον σπουδαίο Κώστα Φασουλά να λέει, σε παρουσίαση δίσκου του “Μετρονόμου”: «Να τον προσέχετε το Θανάση (Συλιβό), να τον κερνάτε και κανένα τσίπουρο. Ο “Μετρονόμος” είναι η Κιβωτός του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού». Πώς το χαρακτηρίζεις; Δεν αναφέρομαι βεβαίως στα του τσίπουρου… (γέλια)

Να αναφερθείς και στα του τσίπουρου γιατί είναι εξίσου σημαντικά! (γέλια). Τον ευχαριστώ πολύ τον Κώστα για τα ευγενικά του λόγια. Ξέρεις, όλα αυτά που κάνω μέσα από τον “Μετρονόμο” γίνονται φυσικά και αβίαστα. Δεν σκέφτομαι πως επιτελώ κάποιο ξεχωριστό έργο. Αν είναι να μείνει κάτι, θα το δείξει ο χρόνος.

Περιοδικό, δίσκοι, βιβλία, βραδιές- αφιερώματα. Τι αντίβαρο έχει βάλει ο Θανάσης Συλιβός στη ζωή του, για να αντέξει την καθημερινότητά του;

Είναι μέρες που η καθημερινότητα δεν αντέχεται. Και πολλές φορές σε ρουφάει κιόλας, αν δεν σηκώσεις το κεφάλι να δεις ουρανό. Αντίβαρο είναι οι ουσιαστκές ανθρώπινες σχέσεις, ένα ωραίο μεσημεριανό τσίπουρο, ένα ταξίδι- έστω και αστραπή- μακριά από την πόλη. Αγαπώ την Αθήνα, αλλά φεύγω και όσο πιο συχνά μπορώ. Είναι σημαντικό η επαφή με τη ζωή της υπαίθρου. Βρίσκεις την ισορροπία σου. Ησυχάζω σε ένα τροχόσπιτοπου έχω στη Μαραθούπολη, στη Μεσσήνια. Είναι κοντά στο χωριό της μητέρας μου.

Τι να ευχηθώ για τη συνέχεια;

Να ευχηθούμε για όλους να είναι καλά και για τον “Μετρονόμο”, αντοχή και δύναμη. Και όσοι μπορούν ας αγοράζουν το περιοδικό. Δεν είναι θέμα κέρδους αλλά να συνεχίζει να υπάρχει.

Kαι όπως συνηθίζεις πάντα να μας λες… “Θα πάμε δυνατά”!!! Σε ευχαριστώ για την όμορφη κουβέντα.

Εγώ ευχαριστώ!